روز فناوری اطلاعات

اواخر سال 98، سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران، 22 تیرماه، زادروز دانشمند بزرگ ایرانی، محمدبن موسی خوارزمی پدر علم انفورماتیک را به عنوان روز ملی فناوری اطلاعات پیشنهاد کرد و با پیگیری های مستمر نصر تهران، این روز توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان روز «فناوری اطلاعات» نامگذاری و در تقویم ثبت شد.
بنابراین از پارسال ما یک روز در تقویم داریم که به یاد همه مردم بیاورد که فناوری اطلاعات چیست و چه اهمیتی دارد. مفهوم فناوری اطلاعات شامل طراحی، پیادهسازی، پشتیبانی و نظارت برای پردازش اطلاعات بر اساس سیستمهای رایانهای است تا بر اساس آن خروجیهای مورد نظر حاصل شود که شامل فرایندهایی مانند ورود، ذخیره، پردازش، انتقال و امنیت اطلاعات است.
خوارزمی یکی از بزرگترین فیلسوفان ایرانی در زمینه ریاضیات، ستارهشناسی، جغرافیا و بهطور کلی یکی از دانشمندان مهم سده خود بود؛ تا جایی که «جرج سارتن» در کتاب «مقدمهای بر تاریخ علم» نیمه اول سده ۹ میلادی را «عصر خوارزمی» مینامد.

حسین اسلامی، رئیس نظام صنفی رایانهای تهران در این باره در گفتوگو با پیوست با تاکید براینکه تاثیر زیاد فناوری، در زندگی روزمره امروزه گفت: «هیچ چیز بیشتر از فناوری نمیتواند حکمرانی ما را به حکمرانی هوشمند نزدیک کند؛ چه در تهران و چه در شهرستانها مردم از ابتدای روز در حال استفاده از فناوری هستند، تاکسیهای اینترنتی، خدمات پرداخت، اینترنت و … مثالهایی از این استفاده از فناوریها هستند. با این حال با وجود این نقش چشمگیر فناوری در زندگی امروز ما، جای روزی به نام فناوری اطلاعات در تقویم خالی بود».
رئیس نصر تهران باور دارد که با تغییرات سیاسی، دگرگونی چندانی حاصل نشده بلکه تغییرات واقعی در بخشهایی ایجاد شدهاند که از فناوری استفاده شده است. او تولد حکیم خوارزمی را به عنوان دانشمندی که از او در حوزه فناوری و نوآوری به نیکی یاد شده، دلیل انتخاب ۲۲ تیر به عنوان روز فناوری اطلاعات دانست و گفت: «گرامیداشت روزها امری سمبلیک است اما با این وجود، رسانهها در حال توجه به این روز هستند و عامه مردم هم پس از درج این روز در تقویم، آن را جدیتر میگیرند ».
رئیس نصر تهران در ادامه با اشاره به اینکه باید به جای دعواهای غیرضروری، روی انتخاب افرادی که سواد فناوری دارند، تمرکز کنیم، افزود: «با جلب توجه مردم و حکمرانان به موضوع فناوری وتوسعه آن، میتوان زندگی بهتر و آینده بهتری برای فرزندان خود رقم بزنند ».
اسلامی معتقد است که بدنه جامعه از فناوریها استقبال ویژهای کردهاند و استفاده از شبکههای اجتماعی، گوشیهای هوشمند، ابزارهای پرداخت، رمزارزها و … در جامعه جا افتاده است اما در بدنه حکومتی، بخشهای مختلف رویکردهای متفاوتی دارند و نیازمندی به توجه بیشتر در این بخش احساس میشود.
او توضیح داد: «ما باید در نهادهای حاکمیتی، به این نتیجه برسیم که از دانش و توان بخش خصوصی که از تشکلهای صنفی تشکیل شدهاند، استفاده کنند. نظام صنفی رایانهای یکی از همین نهادهای صنفی است که قانون مجلس و مصوبه هیئت دولت آن را حمایت میکنند ».طبق گفته اسلامی وقتی حکمرانان در دولت، مجلس و قوه قضاییه به دنبال تعیین سازوکار، قانونگذاری و اعمال محدودیت هستند باید بخش خصوصی را به رسمیت بشناسند و نظرات منتخبان آنها را بخواهند.او افزود: «یک مجموعه متخصص باید نظرات همه بخشها را جمع آوری و جمع بندی کرده و با ادبیات حکمرانی نوین در اختیار حاکمیت قرار بدهد؛ در حال حاضر که اندیشگاههای مختلف نظام دچار اختلال هستند و نمیتوانند نسبت خود را با فناوریهای نوین تشخیص بدهند، بهترین کار این است که حکمرانان، اندیشگاه خودشان را در صنف قرار بدهند و برای اتخاذ تصمیم درست از آنها یاری بگیرند ».

به بهانه ی این روز صحبت های امیرحسین سعیدی نائینی، رئیس اسبق سازمان نظام صنفی رایانهای کشور را نیز در این باره مرور میکنیم: امکان دورکاری از ثمرات فناوری است.
روز فناوری فرصتی است تا بتوانیم از اهمیت این فناوری حساس که در تمامی شئونات زندگی بشر اثر گذار بوده، صحبتی داشته باشیم. بدیهی است که نمیتوان در این فرصت محدود از تمامی ابعاد شگرف آن گفت زیرا هر یک تخصصی مستقل را میطلبند، ولی بحث روز، ویروس منحوس کرونا است و مشاهده میکنیم که اگر بخواهیم در فضای امن خانه دور از این ویروس نفسی بکشیم بازهم این فناوری است که به ما امکان در خانه ماندن و خرید برخط و دورکاری را میدهد.
موضوع دورکاری چندسال پیش توسط یکی از دولتها مطرح شد، اما چون اصول و قواعدش را در نظر نگرفتند و فقط میخواستند شعارگونه با آن برخورد کنند و به دنبال زیرساخت و آموزش لازم نبودند، به نتیجه نرسید. امروز به برکت وجود کرونای منحوس خیلیها مجبور به دورکاری شدهاند. ممکن است بعضی مشاغل به شکل غیرکارشناسی دورکاری کنند، اما خیلی از شرکتها زیرساختهای خودشان را برای تجربه دورکاری حرفهای آماده کردهاند و اثرات مثبتی هم از این شکل کار را دیدهاند. نکته مهمی که در دورکاری باید دیده شود زیرساخت لازم و قابل اتکا بودن پهنای باند است که ما امیدواریم دولت به این امر واقف باشد.
شرکتها و دستگاههای دولتی که میخواهند به شکل درست دورکاری را تجربه کنند، این اصل را بدانند که شرح وظایف کارمندان باید مشخص شده و نحوه انجام آن معلوم شود و زمان هر یک از وظایفشان را اندازهگیری و اعلام کنند. اگر این اتفاق بیفتد، دیگر مهم نیست فرد کجا هست و در کدامین ساعات روز کارها را انجام میدهد. البته رسیدن به این نقطه و بلوغ سازمانی که کارها در آن شفاف و مشخص باشد طبیعتاً زمان لازم دارد. به نظرم باید از فرصت پیش آمده ناشی از همهگیری کرونا استفاده کرد و سازمانها در مدیریت خودشان تجدید نظر کنند چراکه این برخورد یعنی مشخص شدن و شفاف شدن وظایف و نحوه انجام آن و زمانبندیها حتی در کار حضوری هم لازم است.وقتی این موارد کاملاً مشخص نباشد اصلاً مدیریت معنا ندارد. ارزشیابی نیروها در این شرایط تقریباً غیرممکن میشود. خوشبختانه خیلی از شرکتهای خصوصی به این سمت پیش رفتهاند و ما امیدواریم سازمانهای دولتی نیز به خاطر صرفهجویی در وقت یا مبارزه با کرونا به این اکتفا نکنند که کارمندانشان کارشان را از خانه انجام بدهد، بلکه دقیقاً وظیفه کارمند را تعریف کنند و با تعیین شرح وظایف، به ارزیابی بهتری از عملکرد کارمند برسند بنابراین امکان دورکاری از ثمرات فناوری است.