26 مهرماه؛ روز تربیت بدنی و ورزش

تربیت بدنی واژهای اسـت به وسعت رشد و تربیت و کمال انسان کـه با تقویت و تربیت تمامی ابعاد وجودی جسمانی، روحانی، تعقلی، اجتماعی و اعتقادی، انسان را به کمال میرساند. مایکل شوماخر درباره راز موفقیتش میگوید: سر پیچها که همه ترمز میکردند، من با سرعت بیشتری گاز میدادم. حکایت این روایت هم دقیقاً مانند همین است. اگر موفقیت میخواهی، باید با نفست مبارزه کنی و حتی در زمان استراحتت هم تمرین کنی…
روز تربیت بدنی و ورزش
برای چنین روزی باید به دنبال یك اتفاق ورزشی مهم یا سالروز تولد یا درگذشت یك ورزشكار بود و این اولین چیزی است كه به فكر می رسد، اما درواقع با وجود اینکه تقریباً تمام روزهای ثبت شده در تقویم برای خود تاریخچه و فلسفهای دارند، روز تربیت بدنی استثنائاً هیچ پشتوانه تاریخی ندارد و در این روز هیچ رخداد ورزشی روی نداده و به صورت رندم این روز برگزیده شده است.
سال ۱۳۸۳ خورشیدی بود که، ۲۶ مهر به عنوان روز تربیت بدنی نامگذاری شد. اما به این جهت که جامعه بیشتر به ورزش ترغیب شود، این روز به هفته تربیت بدنی و ورزش تغییر یافت. امروزه هفته تربیت بدنی همه ساله از 26 مهر تا 2 آبان به منظور آشنایی جامعه با اهمیت و اثرات کاربرد ورزش در زندگی فردی و اجتماعی، توسعه و ترویج ورزش در خانه و خانواده و هدایت و ارشاد جامعه به ورزش های همگانی برگزار می شود.

تاریخچهی ورزش در ایران
در گذشته در میان کشورهای مشرق زمین، ایران، تنها کشوری بود که در نظام تعلیم و تربیت خود، بیشترین اولویت را به تربیت بدنی و ورزش می داد. در یکی از کتاب های باستانی آمده است: ورزش در ایران باستان، با هدف سلامت، شادابی و آماده بودن برای دفاع از وطن پا گرفت و هدف اصلی آن، تربیت جوانان بود. تیراندازی، کوه نوردی، شمشیرزنی، دو، اسب دوانی، شترسواری، ارابه رانی، مشت زنی، شنا و کشتی، در این مرز و بوم رواج داشت. پارسیان، شکار و شکارگاه را آموزشگاه حقیقی جنگ می پنداشتند و جوانان پارسی در شکار؛ سحرخیزی، بردباری در راه رفتن، دوندگی، تیراندازی، آمادگی روحی و چابکی را فرا می گرفتند.
اهمیت ورزش
توجه به ورزش و تلاش بر توسعه آن در میان همه اقشار جامعه، به دلیل آثار سودمندی است که از این کار به دست می آید؛ چون ورزش مایه پرهیز از بیکاری، مبارزه با کسالت و تنبلی، افزایش توانایی های جسمی و روحی، شجاعت، سلامت جسمانی و فکری و نیز وسیله ای برای جمع گرایی و اجتماعی شدن است.
ورزش در نشاط روح، دخیل است و اینکه این نشاط در شهرنشینان کمتر است به این دلیل میباشد که آنان غالباً در حالت سکون و آرامشند و از ثمرات ورزش بهره مند نمیشوند. بدین دلیل، بیماریهای بسیاری در شهرها و بلاد بروز میکند. بنابراین این قضیه ایجاب میکند که شهرنشینان همیّت بیشتری برای ورزش کردن و انجام فعالیت های بدنی از خود نشان دهند.
ابوعلی سینا و ابن خلدون درباره اهمیت و مزایای ورزش در زندگی انسان میگویند: ورزش، حرکتی است تابع اراده. در ورزش تنفس عمیق و پی درپی میآید و هر کس بتواند با اسلوب صحیح و متناسب با اعتدال مزاجش و در وقت و زمان مناسب ورزش کند، از چاره جویی و مداوای بیماریهای مزاجی که در دنباله آن میآید، بی نیاز میگردد.
اینجاست که حکیم سخن، فردوسی، می فرماید:
ز نیرو بود مرد را راستی
ز سستی کژی زائد و کاستی

آثار فردی ورزش
ورزش، بر جنبه های گوناگون فرد اثر می گذارد. حرکات ورزشی، از یکسو قدرت و توانایی جسمانی ورزشکار را افزایش می دهد و از سوی دیگر، باعث سلامت بدن انسان می شود؛ در این راستا، حضرت علی علیه السلام می فرماید که سلامتی از زیادی مال بهتر است. ورزش همچنین به تعادل جسم و جان آدمی می انجامد. با ورزش، انسان از روحی با نشاط برخوردار می شود و روح با نشاط، بدن را سرشار از طراوت و شادابی می سازد و البته بدن سالم هم، روح و جان را در دست یابی به مدارج کمال یاری می رساند.
آثار روانی ورزش
ورزش، همان طور که بر جسم آدمی تأثیر می گذارد، بر روح و روان او هم تأثیر دارد. یکی از نتایج مفید ورزش بر روی شخصیت افراد، افزایش اعتماد به نفس است. ورزشکاران موفق، خود ساخته بوده و در برابر مشکلات، مقاوم تر هستند.
از دیگر نتایج روانی ورزش، افزایش شور و نشاط ورزشکار و امید به آینده اوست. آدمی، با ورزش کمتر به دام وسوسه و گناه می افتد و به عادت های زشت، مثل اعتیاد دچار نمی شود. از دیگر آثار روانی ورزش، ویژگی ضد خمودگی و افسردگی آن است. ورزش، ورزشکار را سرزنده ساخته و او را در برابر دلمردگی بیمه می کند.

آثار اجتماعی ورزش
انسان، موجودی است که فقط با زندگی جمعی به سلامت به مقصد می رسد و فرد گرایی و انزواطلبی، با ذات او در تضاد است. برای رسیدن به این روح جمعی و همبستگی عمومی، راه های مختلفی وجود دارد. یکی از این راه ها، ورزش کردن است. ورزش، موجب گسترش روابط گروهی می شود. در ورزش های گروهی، بدون هماهنگی و دوری از خودخواهی، نمی توان به موفقیت رسید و این خود باعث تقویت روح جمع خواهی افراد می شود. همچنین، ورزش موجب گسترش حس یکرنگی و همگرایی در افراد می گردد.
